Oto tytuły spektakli, które zakwalifikowały się do finału Konkursu „Klasyka Żywa”, a także lista nagrodzonych inscenizacji, które nie dostały się do finału. W ramach jubileuszowej X edycji Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej i Europejskiej zgłoszono rekordową liczbę 107 spektakli. Podczas 49. Opolskich Konfrontacji Teatralnych zaprezentowane zostaną inscenizacje klasyki polskiej, a także, po raz pierwszy w konkursie, przedstawienia z kanonu literatury europejskiej.
Jak podkreśla przewodniczący Komisji artystycznej X Konkursu, Michał Mizera: „Tegoroczna edycja jest wyjątkowa: do klasyki polskiej włączono klasykę europejską i ten ruch okazał się ożywczy. Zgłosiło się 118 spektakli, Komisja Artystyczna przyjęła 107, z czego aż 27 to właśnie propozycje europejskie. Nie można nie zauważyć wzrostu zgłoszeń klasyki polskiej w porównaniu z latami ubiegłymi (59 zgłoszeń w 2024 roku, 39 zgłoszeń w 2023 roku). Konkurs zaczyna rozwijać skrzydła nad polskim teatrem” – podkreśla renomę Konkursu jego przewodniczący.
Podczas 49. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Żywa”, które odbędą się w drugiej połowie czerwca, o główną nagrodę rywalizować będą ze sobą finałowe spektakle (wymienione w kolejności alfabetycznej):
- „Ciemności kryją ziemię” Jerzego Andrzejewskiego w reżyserii Tomasza Fryzła z Teatru Wybrzeże w Gdańsku,
- „Do piachu” Tadeusza Różewicza w reżyserii Witolda Mazurkiewicza i Janusza Opryńskiego z Teatru Polskiego w Bielsku-Białej,
- „Państwo/Der Staat” Platona w reżyserii Jana Klaty z Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie,
- „Solaris” Stanisława Lema w reżyserii Darii Kopiec z Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie,
- „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Mai Kleczewskiej z Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie,
- „Wszystko dobre, co się dobrze kończy” Williama Shakespeare’a w reżyserii Szymona Kaczmarka z Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu,
- „Zemsta” Aleksandra Fredry w reżyserii Michała Zadary z Teatru Komedia w Warszawie.
„Wybór był trudny a werdykt w pewnej mierze oddaje różnorodność myślenia i teatrów, i Komisji Artystycznej, o klasyce żywej. Są w tym gronie i przedstawienie klasyczne, i progresywne, zarówno „wierne autorowi”, jak i mocno z nim polemizujące. Są interpretacje, adaptacje, przepisania i inspiracje. Wszystkie bez wyjątku świadczą o żywym dialogu z przeszłością. Dialogu pozwalającym zrozumieć współczesność i kształtować przyszłość” – podkreśla Michał Mizera. – „Osobiście się cieszę, że w finałowej konstelacji obok Fredry, Wyspiańskiego i Żeromskiego, Gombrowicza i Różewicza, Andrzejewskiego i Lema pojawili się Platon, Szekspir i Cervantes. To dobry prognostyk kolejnej edycji, znowu wyjątkowej, bo zwieńczonej w przyszłym roku jubileuszowymi 50, Ogólnopolskimi Konfrontacjami Teatralnymi „Klasyka żywa”!”.
Komisja Artystyczna, która obradowała w składzie: Sebastian Duda, Agnieszka Marszałek, Michał Mizera (przewodniczący), Ewa Partyga, Ewelina Pietrowiak, Magdalena Rewerenda i Jacek Wakar, zdecydowała również o przyznaniu szeregu nagród dodatkowych dla spektakli, które nie zakwalifikowały się do opolskiego finału Konkursu.
Wyróżnienia honorowe przyznane zostały czterem inscenizacjom:
- „Don Kichot” Miquela de Cervantesa w reżyserii Jakuba Roszkowskiego (Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach),
- „Dzieje grzechu. Opowiedziane na nowo” Stefana Żeromskiego w reżyserii Darii Kopiec (Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy),
- „Iwona, księżniczka Burgunda” Witolda Gombrowicza w reżyserii Adama Orzechowskiego (Teatr Wybrzeże w Gdańsku),
- „w.a.s.o.w.s.k.i. / FOTOPLASTYKON” na podstawie piosenek Jerzego Wasowskiego w reżyserii Ewy Konstancji-Bułhak (Teatr Collegium Nobilium).
Nagroda Specjalna im. Stanisława Hebanowskiego za polskie najciekawsze odkrycie repertuarowe została przyznana dwóm spektaklom, które zostały stworzone przez organizacje pozarządowe, a są to: „Koniec półświni” Helmuta Kajzara w reżyserii Jury Dziwakowa i Pauliny Prokopiuk z Fundacji INEXKULT oraz „Deszcz” Mirona Białoszewskiego w reżyserii Marcina Bartnikowskiego oraz Marcina Bikowskiego z Teatru Malabar Hotel.
Nagroda Specjalna im. Stanisława Hebanowskiego za europejskie najciekawsze odkrycie repertuarowe trafiła do dwóch nieoczywistych inscenizacji p.t.: „Historia Henryka IV z opisem bitwy pod Shrewsbury między księciem Henrykiem a lordem Henrykiem Percym wraz z szelmostwami sir Falstaffa” Williama Shakespeare’a w reżyserii Ivana Alexandre’a z Teatru Polskiego im. A. Szyfmana w Warszawie oraz „Życie Galileusza” Bertolta Brechta w reżyserii Konrada Imieli z Teatru im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu.
Komisja Artystyczna zdecydowała także o przyznaniu nagród dodatkowych:
- Dorocie Bzdyli za rolę w spektaklu „Czekając na dzień” Stelli Fidelseid w reżyserii Anny Skuratowicz (Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie),
- Darii Kopiec za reżyserię spektaklu „Dzieje grzechu. Opowiedziane na nowo” Stefana Żeromskiego (Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnic),
- Szymonowi Kuśmiderowi za rolę Falstaffa w spektaklu „Historia Henryka IV z opisem bitwy pod Shrewsbury między księciem Henrykiem a lordem Henrykiem Percym wraz z szelmostwami sir Falstaffa” Williama Shakespeare’a w reżyserii Ivana Alexandra (Teatr Polski im. A. Szyfmana w Warszawie),
- Oldze Lisieckiej za kierownictwo muzyczne i aranżacje utworów na zespół a’capella do spektaklu „w.a.s.o.w.s.k.i. / FOTOPLASTYKON” na podstawie piosenek Jerzego Wasowskiego w reżyserii Ewy Konstancji-Bułhak (Teatr Collegium Nobilium),
- Karolowi Nepelskiemu za przestrzeń muzyczną spektaklu „Solaris” Stanisława Lema w reżyserii Waldemara Raźniaka (Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie),
- Jakubowi Roszkowskiemu za adaptację „Don Kichota” Miguela de Cervantesa w jego reżyserii (Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach),
- Karolinie Staniec za rolę w spektaklach „Dzieje grzechu” Stefana Żeromskiego w reżyserii Wojciecha Rodaka oraz Solaris Stanisława Lema w reżyserii Waldemara Raźniaka (Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie),
- Marcie Ziębie za rolę w spektaklu „Balkony – pieśni miłosne” na podstawie Federica Garcii Lorki oraz Johna Maxwella Coetzee’ego w reżyserii Krystiana Lupy (Teatr Polski w Podziemiu, Wrocław).
