Kulminacyjnym punktem obchodów 20. urodzin Instytutu Teatralnego będzie koncert muzyki teatralnej „Tak brzmi teatr”. Wydarzenie odbędzie się 9 września o godzinie 19.00 w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie.

Koncert, przygotowany według scenariusza i w reżyserii Mateusza Pospieszalskiego, zabierze nas w subiektywną, autorską muzyczną podróż przez ostatnie dwie dekady muzyki teatralnej. Znajdziemy tu piosenki z licznych spektakli tego okresu, wykonane przez wybitnych artystów scen muzycznych i teatralnych.

Usłyszymy m.in. piosenki autorstwa i w wykonaniu Grzegorza Turnaua. Zaśpiewają także Sonia Bohosiewicz, Marcin Januszkiewicz, Ewa Konstancja Bułhak i Joanna Rybka-Sołtysiak. Obok szlagierów takich jak „Okularnicy”, „Litania piwnic”, „Będzie plan” pojawią się kompozycje Teoniki Rożynek, Joanny Szczęsnowicz i Marka Materny. Mateusz Pospieszalski zaprezentuje także specjalnie napisane na tę okoliczność utwory: „I ciągle widzę ich twarze” z tekstem Stanisława Wyspiańskiego oraz „Marionetki” z tekstem Cypriana Kamila Norwida.

Artystom będzie towarzyszył kilkuosobowy zespół muzyczny pod kierownictwem Mateusza Pospieszalskiego. Od dzisiaj dodatkowa pula biletów w cenie 30 zł dostępna jest na stronie internetowej Instytutu Teatralnego oraz na platformie GoOut.net.

Mateusz Pospieszalski, reżyser koncertu, podczas wtorkowej konferencji prasowej w Instytucie Teatralnym powiedział: „Ważnym elementem zbliżającego się koncertu jest dla mnie muzyka instrumentalna. Zespół złożony jest z muzyków, którzy czynnie współpracują z teatrem i komponują muzykę teatralną. W koncercie nie zabraknie również elementu musicalowego, a także nawiązań do twórczości ludzi związanych z teatrem. Odwoływałem się do historii, do wierszy o teatrze, m.in. do utworów Cypriana Kamila Norwida czy Stanisława Wyspiańskiego”.

Ewa Konstancja Bułhak, aktorka i interpretatorka piosenek, która podczas koncertu wykona utwory „Kazia i zapałki” oraz „Sypka Warszawa”, dodała: „Jestem od początku do końca z teatru. Moje śpiewanie to są głównie krótkie formy teatralne. Kocham piosenkę interpretowaną, która dodana do spektaklu potrafi zbudować zupełnie inny świat, przenieść teatralną scenę na wyższe piętro”.

Finał 20. urodzin Instytutu w grudniu

To jednak nie koniec naszych jubileuszowych planów. Na grudzień zaplanowaliśmy w konferencję naukową „Czy istnieje polska szkoła historii i krytyki teatru?”. Zgłoszenia przyjmowane są do 15 września. To doskonała okazja, by zastanowić się nie tylko nad postawionym w tytule pytaniem, ale także o to, czy wśród współcześnie piszących o teatrze są przyszli klasycy gatunku, kim byli i kim są ludzie, którzy opisują teatr oraz które opracowania, instytucje, periodyki, przedsięwzięcia stanowią kamienie milowe w dziejach polskiej teatrologii.

Pod koniec roku pojawi się także jubileuszowa publikacja zawierająca kalendarium ostatnich pięciu lat oraz wspomnienia pracowników Instytutu Teatralnego, którzy podzielą się swoim doświadczeniem w pracy w naszej instytucji.

Ponadto, kontynuujemy rozpoczęty w marcu cykl audycji „Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski” na antenie radiowej Dwójki oraz realizujemy wiele innych projektów takich jak „Sofokles na nowo odczytany”, „Fredro 2023”, „Teatr polski poza granicami”, „Dramatopisanie”.

Czas podsumowań

Instytut Teatralny powołany został 1 lipca 2003 roku i przez 20 lat wpływał na kształt polskiego teatru. Maciej Nowak, pierwszy dyrektor Instytutu, podkreślił jego ciągłość: „To jest dla mnie za każdym razem wzruszające – wracać do Instytutu, a szczególnie wzruszające teraz, po 20 latach jego działalności”. Obecna dyrektor Instytutu Elżbieta Wrotnowska-Gmyz zaznaczyła: „Niesłychanie istotne w działalności Instytutu jest także to, czego na co dzień nie widać – codzienna praca, której poświęcają się nasze koleżanki i koledzy z Pracowni Dokumentacji Teatru im. Barbary Krasnodębskiej. To dzięki niej z bogatych zbiorów korzystać mogą zarówno badacze, artyści, jak i wszyscy zainteresowani teatrem”.

O istotnym wpływie Instytutu na proces dokumentacji teatru wspomniał także Jarosław Cymerman, zastępca dyrektora ds. programowych: „Trafiają do nas cały czas archiwa teatrów z całej Polski, a także archiwa prywatne. Ostatnio wzbogaciliśmy się o prywatne zbiory Barbary Krafftówny i Andrzeja Seweryna. Część archiwaliów staramy się także udostępniać online, w ostatnich latach powstały Wirtualne Archiwa Józefa Szajny, Janusza Warmińskiego i Zygmunta Hübnera”.

Ostatnie pięć lat działalności Instytutu to około 20 nowych projektów i programów – w tym duże ogólnopolskie takie jak Przestrzenie Sztuki i OFF Polska, blisko 50 wydanych i współwydanych książek teatrologicznych i około 200 artystów z Ukrainy i Białorusi, których wsparliśmy w ramach programu Rezydencji Artystycznych. Przy Instytucie w trakcie pandemii działał Zespól ekspercki, który zainicjował powstanie Funduszu Wsparcia Kultury, a w tym roku zostaliśmy operatorem programów i stypendiów w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

Na 20-lecie Instytutu składają się również jubileusze naszych programów. W ubiegłym roku świętowaliśmy 15-lecie Lata w teatrze. 1 września Teatr Polska po raz piętnasty ruszył w trasę po 60 miejscowościach z 14 spektaklami. Jesienią rozpocznie się 30 edycja Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Jeszcze w tym lub przyszłym roku czekają nas także 10. edycje programów Klasyka Żywa, Konkursu Fotografii Teatralnej, Spacerownika Teatralnego i Studiów Pedagogiki Teatru na IKP UW.

Spoglądając w przeszłość, myślimy o przyszłości

Instytut Teatralny stara się wpływać na kształt polskiego teatru i budować polską kulturę teatralną poprzez – z jednej strony ożywianie i przywracanie pamięci o przeszłości, a z drugiej – reagowanie na wyzwania, które przynosi czas. Dziękujemy wszystkim, którzy byli z nami przez te lata i zapraszamy do wspólnego świętowania naszego jubileuszu oraz do udziału w naszych przyszłych inicjatywach.