Instytut Teatralny zaprasza 27 maja o godz. 17:00 do Instytutu Grotowskiego, Centrum Sztuk Performatywnych Piekarnia na dyskusję „Strategie obecności. Współczesna polska fotografia teatralna”, a o godz. 19:00 na wernisaż wystawy finalistów i laureatów VIII edycji Konkursu Fotografii Teatralnej. Wstęp wolny.

Dyskusja z udziałem Magdy Hueckel, Natalii Kabanow i Tobiasza Papuczysa skoncentrowana będzie wokół zmiennych relacji między teatrem i fotografią. Podjęta zostanie próba diagnozy, czym jest fotografia dla teatru dzisiaj, jakie spełnia wobec niego funkcje oraz jakie są wytwarzane wobec niej oczekiwania zarówno ze strony twórców (reżyserów, dramaturgów, scenografów, reżyserów światła, aktorów), instytucji (archiwistów, pracowników działów promocji) jak i odbiorców (widzów, krytyków, teatrologów, historyków teatru).

Fotografia należy do ważniejszych i skuteczniejszych narzędzi dokumentacyjnych teatru, ponieważ oprócz zapisywania tego, co w teatrze jawnie wizualne (scenografii, przestrzeni, kostiumów, światła), za sprawą swojej specyfiki potrafi wyakcentować i zsyntetyzować te ulotne aspekty przedstawienia, które czasem dość trudno oddać werbalnie (m. in. jego energię, atmosferę, wewnętrzną dynamikę, interakcję między poszczególnymi elementami). Na podstawie zdjęć odbiorca buduje też swoje wyobrażenie o przedstawieniu, a obrazy funkcjonujące w przestrzeni medialnej na początku uzupełniają spektakl, aby po pewnym czasie, gdy przestanie być już eksploatowany, w gruncie rzeczy go zastąpić. Ważnym elementem debaty nad fotografią teatralną staje się zatem refleksja nad odpowiedzialnością fotografa teatralnego zobowiązanego szukać wyważonego kompromisu między autonomią i kreacją, wynikającymi nie tylko z indywidualnej wrażliwości, ale też własnego spojrzenia na teatr i odbioru konkretnego przedstawienia, a dokumentacyjną powinnością, postulowaną często przez twórców i instytucje teatralne. Warto pamiętać, że fotografie odpowiadają nie tylko za komunikację spektaklu w przestrzeni publicznej, ale mogą pokazywać charakter życia teatralnego i jego relację z życiem społecznym, wydobywając aktualne napięcia obecne w codziennej rzeczywistości, która przecież jest i zawsze była przedmiotem zainteresowania teatru. Jednym z założeń fotografii teatralnej jest także wywoływanie doświadczenia w odbiorcy zdjęcia, również rozumianego jako doświadczenie cielesne. Zadanie bardzo zbliżone do jednego z podstawowych zadań współczesnego teatru.

Teatr to relacja, sposób komunikacji społecznej, proces, który nieustannie rozszerza i często też zaciera swoje granice. Podobnie rzecz ma się z fotografią. Czy zatem próba definicji fotografii teatralnej mogłaby być jednocześnie próbą definicji współczesnego teatru?