Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Laboratorium Transkulturowych Studiów nad Teatrem i Dramatem Postkomunistycznej Europy zapraszają na drugi webinar w ramach projektu „I znów prolog? Posttraumatyczny dramat i teatr w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej w świetle transformacji systemowej (1989/1991-2020)”. Najbliższe spotkanie, które odbędzie się na platformie ZOOM 1 października 2021 w godzinach 9:30 – 15:00, poświęcimy „transformacyjnemu mapowaniu tożsamości postkomunistycznej”. W wydarzeniu wezmą udział tylko zarejestrowani uczestnicy.

Ideą projektu „I znów prolog?…” jest próba transkulturowego przyjrzenia się teatrowi i dramatowi Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej przez pryzmat wspólnego doświadczenia transformacji systemowej, symbolicznie przypieczętowanej w 1991 roku przez rozpad Związku Radzieckiego, którego 30. rocznica przypada w grudniu 2021 roku.

Pierwsze spotkanie – w formule online – które odbyło się 31 maja 2021 poświęciliśmy na prezentację założeń projektu. Dziś zwracamy się do wszystkich zainteresowanych z zaproszeniem na drugi webinar pt. „Transformacyjne mapowanie tożsamości postkomunistycznej”. Dominujący obszar: badawczy: Europa Południowo-Wschodnia.

Osoby, które chcą wziąć udział w wydarzeniu prosimy o zarejestrowanie się za pomocą poniższego linka:

LINK REJESTRACYJNY

po dokonaniu szybkiej rejestracji otrzymacie Państwo wiadomość e-mail, w której znajdą się szczegóły dotyczące spotkania i link prowadzący bezpośrednio do niego

Realizując projekt „I znowu prolog?…” poszukujemy odpowiedzi na pytanie: jak dzieła dramatyczne i teatralne przez trzydziestolecie transformacji systemowej służyły pokonaniu negatywności doświadczenia (oraz rodzonej nim intensywności), prowadząc ku optyce postraumatycznego wzrostu? Innymi słowy, zasadniczym dążeniem autorów projektu jest krytyczny ogląd takich dzieł dramaturgicznych i teatralnych, w których tkwi potencjał performatywnego oddziaływania na odbiorcę w zakresie transgresywnej refleksji nad kulturową spuścizną postkomunistyczną, refleksji, otwierającej przed społeczeństwami postkomunistycznej Europy i ich obywatelami możliwość wkroczenia na ścieżkę uświadomionej detotalitaryzacji, tj. detotalitaryzacji nie tyle politycznej, ile epistemiczno-etycznej, zarządzającej procesami myślowymi. W świetle powyższego dramat i teatr posttraumatyczny autorzy projektu postrzegają jako ten rodzaj sztuki, który z jednej strony wyrasta z traumy transformacyjnej, ale z drugiej – to dramat i teatr „po traumie”, z nową jakością ideową, artystyczną, w swych gestach inspirujący do transgresyjnego kulturowo-artystycznego aktywizmu.

Projektowi, przewidzianemu na lata 2021-2022, towarzyszą cykliczne działania kulturalne oraz naukowe debaty z udziałem zagranicznych i krajowych ekspertów, animatorów kultury oraz twórców z kręgu dramatu i teatru byłego bloku wschodniego. Przedsięwzięcie przewiduje również publikację wielotomowej antologii, na którą składać się będą przekłady tekstów dramatycznych wraz z ich krytycznym opracowaniem.

„I znów prolog?” jest wynikiem partnerskiej współpracy Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego oraz zespołu tłumaczy i naukowców z Uniwersytetów: Warszawskiego, Jagiellońskiego, Śląskiego, Łódzkiego, im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, KUL w Lublinie, zrzeszonych w sieć badawczą „Laboratorium Transkulturowych Studiów nad Teatrem i Dramatem Postkomunistycznej Europy”, zainicjowaną i koordynowaną przez kierownik Centrum Transkulturowych Studiów Posttotalitarnych Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, dr hab. Agnieszkę Matusiak, prof. UWr.

Zamysł prezentowanego projektu stanowi rozwinięcie koncepcji projektu „Teatr i dramat oraz sztuki wizualne w społeczeństwach posttotalitarnych Europy Środkowej i Wschodniej”, zrealizowanego w ramach Międzynarodowego Festiwalu Ukraina – Polska – Europa w dniach 13-15 listopada 2014 we współpracy z Ośrodkiem Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.

Prof. Kamelia Nikołowa – kieruje programem „Wiedza o Teatrze” i wykłada historię teatru europejskiego w Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej i Filmowej w Sofii oraz jest profesorką w dziale „Teatr” Instytutu Sztuki Bułgarskiej Akademii Nauk. Gościnnie prowadzi także zajęcia na uniwersytetach bułgarskich i zagranicznych. Autorka dziesięciu książek, między innymi „Inne imię współczesnego teatru. Reżyser” (1995), „Teatr ekspresjonistyczny i język ciała” (2000), „Modernistyczny dramat europejski w międzywojennym Teatrze Narodowym” (2004), „Historia bułgarskiego teatru” (2011, współautorstwo), „Teatr bułgarski po 1989 roku a nowy dramat brytyjski” (2013,2018), „Teatr początku XXI wieku” (2015). Członkini międzynarodowego zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie wydanej przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego antologii „Awangarda teatralna w Europie Środkowo-Wschodniej – wybór tekstów źródłowych“ (2018). Teksty jej autorstwa tłumaczone są na ponad dziesięć języków.

Marina Milivojević Mađarev – jest profesorką na Akademii Sztuk w Nowym Sadzie (Serbia). Pełni też funkcję prezeski Stowarzyszenia Krytyków i Teatrologów Serbii, pisze artykuły krytyczne do tygodnika „Vreme” („Czas”) i jest członkinią zespołu redakcyjnego „Sceny” (prestiżowego serbskiego czasopisma poświęconego produkcji dramatopisarskiej i teatralnej).

Opublikowała wiele esejów teatralnych w specjalistycznych czasopismach, napisała 20 dramatów, słuchowisk radiowych, dramatów dla dzieci, scenariuszy telewizyjnych i sztuk telewizyjnych. Pracowała w grupie redaktorów Kronik BITEF-u (Belgradzkiego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego) w Radiu i Telewizji Serbii oraz pisała felietony do belgradzkiej prasy.

W latach 1999-2011 była zatrudniona w Jugosłowiańskim Teatrze Dramatycznym jako dramaturżka i wydała książkę Być w teatrze (Biti u pozorištu) – analizę metod reżyserskich Slobodana Unkovskiego, Dušana Jovanovicia i Dejana Mijača, z którymi współpracowała w ramach projektów scenicznych.

Pełniła funkcję selekcjonerki festiwalu Sterijino pozorje w Nowym Sadzie w latach 2015 i 2016.

Fot. Rade Kovač

Željka Turčinović – od 2001 roku jest dyrektorką Chorwackiego Centrum ITI (Hrvatski centar ITI – International Theatre Institute, pol. Międzynarodowy Instytut Teatralny) w Zagrzebiu. Ukończyła Szkołę Rytmiki i Tańca oraz studia na Wydziale Filozoficznym (jugosławistyka i literatura porównawcza) i na Akademii Sztuki Dramatycznej w Zagrzebiu (dramaturgia). Pracowała jako dramaturżka i redaktorka Programu Dramatycznego Chorwackiej Telewizji oraz jako dramaturżka i choreografka w większości chorwackich teatrów. Była członkinią Rady Teatralnej i Międzynarodowej Współpracy Kulturalnej w Zagrzebiu i Rijece. Redaktorka naczelna czasopisma „Kazalište” („Teatr”) oraz serii Biblioteka Mansioni poświęconej dramatowi i teatrowi. Członkini redakcji czasopisma „Kretanja” („Ruchy”) poświęconego sztuce tańca. Selekcjonerka wielu prestiżowych festiwali (Wieczory Gavelli, Międzynarodowy Festiwal Małych Scen w Rijece, Dni Marulicia, Dni Satyry, Najnajnaj festival, MESS i innych). Jurorka festiwali teatralnych, które odbywają się w miastach takich jak Zagrzeb, Dubrownik, Rijeka, Split, Čakovec, Užice. Krytyczka teatralna i recenzentka; brała udział w sympozjach oraz debatach dotyczących twórczości teatralnej i dramatopisarskiej. Członkini Chorwackiego Stowarzyszenia Artystów Dramatycznych i Chorwackiego Centrum ITI.

Nihad Kreševljaković – dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego MESS odbywającego się w Sarajewie (Bośnia i Hercegowina). Od 1994 roku pracuje przy Festiwalu MESS, a od 2004 roku jako producent. Przez wiele lat był dyrektorem Sarajewskiego Teatru Wojennego SARTR i koordynatorem wielu projektów artystycznych. Jest jednym z inicjatorów programu Moduł Pamięci Festiwalu MESS, który bada relacje między sztuką a pamięcią. Dzięki jego współpracy z bratem, Seadem Kreševljakoviciem, powstał film Czy pamiętasz Sarajewo? (Sjećaš li se Sarajeva?). Założył NGO Videoarchiwum w celu gromadzenia materiałów filmowych nagranych podczas oblężenia Sarajewa. Ukończył historię na Wydziale Filozoficznym w Sarajewie i jest autorem filmów oraz dokumentalnych licznych tekstów zamieszczonych w różnych publikacjach. Laureat nagrody KAIROS w 2019 roku, przyznawanej przez niemiecką fundację im. Alfreda Toepfera w Hamburgu.

Fot. Nihad Kreševljaković