W piątek (14.08.2020) Sejm przyjął wart 400 mln zł pakiet pomocowy dla kultury. Obejmie on instytucje samorządowe, przedsiębiorców oraz organizacje pozarządowe prowadzące działalność kulturalną w obszarze teatru, muzyki i tańca. Powstanie specjalnego funduszu to efekt prac Zespołu Eksperckiego ds. sytuacji teatrów, działającego przy Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego.

Prace nad projektem „tarczy 5.0 dla kultury”, rozpoczęły się w połowie czerwca. Konieczność ich podjęcia była najważniejszym postulatem zgłoszonym przez Zespół Ekspercki.

Projekt dokumentu, który określał zasady rekompensaty strat poniesionych przez zamrożenie działalności oraz funkcjonowanie wymienionych w nim podmiotów w nowej dyscyplinie sanitarnej, przekazano do MKiDN w lipcu. Propozycja spotkała się z przychylnością i została przekazana do dalszych prac – już na poziomie centralnym. Ostatecznie włączono ją do pakietu nowych przepisów covidowych, który przyjął formę nowelizacji do „Ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (…)”. Nowelizacja umożliwiła uruchomienie Funduszu Wsparcia Kultury, do którego trafiło dodatkowe 400 mln zł na pomoc dla kultury.

Już 5 sierpnia, ogłaszając powołanie Funduszu, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, wskazywał, że wypracowany w Zespole antykryzysowym przy IT pomysł i mechanizm „ma utrzymywać nasze instytucje kultury w ruchu”, a dyrektor Instytutu Elżbieta Wrotnowska-Gmyz podkreślała wagę tego, że przygotowane rozwiązania są efektem współpracy administracji rządowej z bardzo szeroko reprezentowanym środowiskiem artystycznym.
Zgodnie z zapowiedziami z sierpniowej konferencji, projekt trafił pod głosowanie w Sejmie 14 sierpnia. Czynione są starania by przepisy mogły wejść w życie już we wrześniu. Wnioski o rekompensatę będą wpływać do IT oraz IMiT, a ich oceną zajmą się eksperci pracujący pod egidą Instytutu Teatralnego oraz Instytutu Muzyki i Tańca. Ostateczną decyzję o wysokości wsparcia podejmie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Mechanizm przyznawania środków i szacowania wysokości rekompensat oparto o raporty finansowe Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące poprzednich lat, co także było propozycją Zespołu Eksperckiego przy IT. W piątek (14.08) odbyło się kolejne posiedzenie plenarne eksperckiej grupy. W tej chwili w ostatniej fazie opracowywania jest zbiór dokumentów i narzędzi administracyjnych, mogących stanowić pomoc dla podmiotów wznawiających działalność kulturalną. Inne zagadnienia pomocowe – dotyczące np. pomocy prawnej i edukacji – podejmowane są w tzw. „podstolikach tematycznych” (prawnym, finansowym, edukacyjnym, epidemicznym i ustrojowym).

O dalszych efektach prac Zespołu będziemy informować w kolejnych komunikatach.