Trzynastą edycję Praskiego Quadriennale (Prague Quadrennial of Performance Design and Space) – największym na świecie międzynarodowym wydarzeniu poświęconym projektowaniu przestrzeni na potrzeby sztuk performatywnych i wizualnych – rozpocznie prezentacja 111 wystaw i otwarcie 7 pawilonów. Impreza pod hasłem „Podzielmy się przestrzenią: Muzyka, Pogoda, Polityka” wydarzy się między 18 a 28 czerwca w historycznych przestrzeniach czeskiej Pragi.
PQ, które od 1967 roku odbywa się w Pradze co 4 lata, od początku swego istnienia było pomostem między Wschodem i Zachodem, a po 89 roku stało się wręcz globalną platformą dla teatru i jego twórców. W stosunku do ostatniej edycji, która miała miejsce w 2011, powiększyła się liczba państw biorących udział w przeglądzie oraz zmodyfikowano samą formułę PQ, traktując scenografię jako szerokie spektrum praktyk artystycznych. Uczestników PQ czeka więc nie tylko zwiedzanie Wystawy Narodowej i Studenckiej, ale też szereg działań o charakterze performatywnym, projektów site-specific, instalacji, działań w przestrzeni miejskiej. PQ rozprzestrzeni się w tym roku na całą Pragę i na 11 dni zawłaszczy legendarne miejsca praskiej starówki. Ceremonia otwarcia, zaplanowana na wieczór 17 czerwca, odbędzie się na samym Rynku Starego Miasta.
Organizatorzy PQ poprzez eksplorację praskich przestrzeni i liczne działania performatywne liczą na aktywne uczestnictwo widzów. Dyrektor artystyczna PQ, Sodje Lothker, zaproponowała jako wyjściowe hasło „Shared Space: Music Weather Politics” [Podzielmy się przestrzenią: Muzyka, Pogoda, Polityka], zachęcając do tego, by dzielić się przestrzenią i traktować ją jako wspólną.
Polska wyjątkowo weźmie udział we wszystkich sekcjach i programach PQ: Wystawie Narodowej, Wystawie Studenckiej, Performing Space [Działanie w przestrzeni], Objects [Obiekty], Makers [Twórcy], Tribes [Plemiona]. Zaproszona została też do programu głównego, w ramach którego swoje wykłady zaprezentują Dariusz Kosiński, Jerzy Gurawski i Wojciech Ziemilski. Polscy artyści wystąpią wśród takich światowych sław jak Rimini Protokoll czy Robert Wilson. Koordynatorem polskiej ekspozycji i działań już po raz trzeci jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, a organizatorem Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Producentką wykonawczą PQ jest Anna Galas-Kosil z IT.
„Po raz pierwszy jest to praca zespołowa i interdyscyplinarna” – mówiła podczas konferencji prasowej poprzedzającej PQ, zorganizowanej 10 czerwca w Łazienkach Królewskich Agnieszka Jelewska, kuratorka polskiej ekspozycji narodowej „Post-Apocalipsis” z HAT Center w Poznaniu. Jelewska jest odpowiedzialna za ideowy program, a autorem głównego konceptu technologicznego wystawy jest dr Michał Krawczak. Wśród licznych twórców odpowiedzialnych za kształt Wystawy Narodowej znalazł się legendarny architekt i scenograf Jerzy Gurawski. „Ze wszystkich zaproponowanych przez organizatorów PQ haseł najbliższa była nam pogoda, ale traktujemy ją jako splot pozostałych czynników politycznych, społecznych, ekonomicznych. Postanowiliśmy radykalnie odrzucić myślenie kategoriami scenografii i teatru po to, by na koniec do niej wrócić, odnajdując dziwny splot relacji między człowiekiem a otoczeniem w teatralnych pracach Jerzego Grotowskiego, zwłaszcza Apocalipsis cum figuris. Inaczej jednak niż Grotowski myślący w kategoriach antropologicznych stosujemy tutaj perspektywę post-antropocentryczną” – mówiła Jelewska.
Istotnym kontekstem dla polskiej wystawy narodowej jest romantyzm, ale wychodzący ku sprawom globalnym, a nie tylko narodowym – to właśnie w XIX wieku komplikują się relacje między człowiekiem, technologią i otoczeniem.Do innych stałych części PQ należy Wystawa Studencka. Jej polscy twórcy wyłonieni zostali w drodze konkursu ogłoszonego w 2014 roku przez IT. Ostatecznie jury, które współtworzyły m.in. Justyna Łagowska i Anna Augustynowicz, wybrało projekt „Bounderies of Landscape” przygotowany przez studentów z Polski, Serbii i Niemiec, którzy poznali się w niemieckim Gissen. Pokazany zostanie w Domu Kafki na praskiej Starówce i podobnie jak „Post-Apocalipsis” w dużej mierze będzie opierał się na dźwięku.
W ramach sekcji „Objects”, której ideą jest zaprezentowanie przedmiotów w powiązaniu z ich historią, Polska przypomni sprawę „Tęczy” Julity Wójcik, która spłonęła 11 listopada 2013. Opowie o niej fotoreporter Marcin Wziontek – autor najbardziej znanego zdjęcia płonącej „Tęczy”, a tytułowy obiekt przygotuje młody polski designer Jakub Drzastwa.Ciekawie zapowiadają się także „Tribes” [Plemiona]. W ciągu 11 dni na ulicach Pragi pojawi się kilkadziesiąt międzynarodowych „plemion” przebranych w niezwykłe kostiumy. Polskie „plemię” w specjalne lustrzane kreacje multiplikujące przestrzeń miejską ubiorą Anna Kaczkowska, Agnieszka Zdonek i Maria Magdalena Wawrzyńczyk.„Performing Space” ma z kolei na celu odkrywanie teatralności przestrzeni miejskiej. W ramach tej sekcji Michał Libera i Wojtek Ziemilski przygotowali projekt „Voice-over”, który 22 czerwca zagości na Starówce, w tym na Moście Karola. Przypomni on zeszłoroczną historię z „Golgotą Picnic” – odwołanie spektaklu, serię protestów, a następnie licznych czytań (zwłaszcza wyreżyserowanego przez Wojtka Ziemilskiego na Placu Wolności w Poznaniu) – oraz odwoła się do zagadnienia polityczności głosu.
Last but not least – sekcja „Makers”, której zadaniem będzie połączenie jedzenia z performansem. Do przygotowania polskiego działania zaproszono teatrologa i krytyka kulinarnego Macieja Nowaka oraz artystkę-malarkę Annę Królikiewicz. „Wesele, którego nie było” odwoła się do gastronomicznego uniwersum obecnego w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. „Zależało mi jako by zaprosić do tego projektu Annę Królikiewicz, która w swojej praktyce artystycznej łączy sztuki wizualne z performatyką i jedzeniem a także wydobyć z historii polskiego teatru coś co jest najbliższe kulinariom. Ceremonia wesela w polskiej obyczajowości jest wielkim teatrem kulinarnym. Wyspiański pozbawił ją tego wymiaru, zdradzając jedynie, co weselnicy z Bronowic piją. O tym, co jedzą, nie napisał ani słowa. Będzie to opowieść o tym, jak sztuka kulinarna w ciągu wieków przeszła z dziedziny rzemiosła do sztuk wyzwolonych. ” – mówił podczas konferencji 10 czerwca kurator Maciej Nowak.
Polskiemu PQ towarzyszy interaktywna strona internetowa praskiequadriennale.pl.
