PEDAGOGIKA TEATRU (niem. Theaterpädagogik) to niezależna dyscyplina łącząca teatr i pedagogikę. Powstała w Niemczech na początku lat 70. XX wieku w odpowiedzi na tworzenie się nowego języka teatralnego. W Polsce działania z jej obszaru zaczęto wprowadzać na początku XXI wieku.
Szczególnie istotne w pedagogice teatru jest:
- Poszanowanie różnorodności poglądów i doświadczeń, tworzenie przestrzeni do spotkania odmiennych punktów widzenia, zapraszanie do twórczego dialogu między nimi (co wpisuje pedagogikę teatru w pole pedagogiki krytycznej);
- Korzystanie z estetyki współczesnego teatru;
- Uwzględnianie i równoważenie procesu twórczego z procesem grupowym.
Pedagogika teatru nie uczy metody, teorii i/lub praktyki dotyczącej samego teatru (dzieła scenicznego), ale korzysta z nich, aby rozwijać autorefleksję, komunikację oraz pogłębiać świadomość społeczną. W ten sposób wzmacnia kompetencje twórcze i odbiorcze, a równocześnie działa na rzecz rozwoju umiejętności intrapersonalnych i interpersonalnych. Najczęstszą formą pracy w pedagogice teatru jest warsztat pedagogiczno-teatralny, który wykorzystuje teatr do refleksji nad wybranymi zagadnieniami. Każdy uczestnik może wypowiedzieć się jako twórca (poprzez działanie kreacyjne) oraz jako widz (poprzez dzielenie się własnym odbiorem), a przyjęcie tych dwóch perspektyw i rozmowa są podstawą do rozwijania krytycznego myślenia o sobie, świecie i teatrze. Tę formę można stosować zarówno podczas jednorazowych spotkań (np. warsztat do spektaklu, lekcja), jak i długofalowych procesów w grupą (np. przygotowanie spektaklu, cykl warsztatów tematycznych).
Dział Pedagogiki Teatru, który funkcjonuje w Instytucie od 2015 roku, realizuje ogólnopolski program Lato w teatrze (konkurs grantowy i spektakle w namiocie cyrkowym) prowadzi portal Teatroteka Szkolna, współprowadzi studia podyplomowe Pedagogika Teatru (z Instytutem Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego), organizuje konferencje i warsztaty, prowadzi badania dotyczące edukacji teatralnej, pracuje nad jakością teatralnych działań edukacyjnych, wspiera nauczycieli, animatorów, edukatorów w ich rozwoju.
